Yapay Zekâ ve Sanatçı Hakları: Elton John’dan Telif Hakkı Çağrısı!

Yayınlanma Tarihi

Ünlü şarkıcı Elton John, Birleşik Krallık hükümetine, yapay zekânın (YZ) yaratıcı eserleri izinsiz kullanmasını kolaylaştıran telif hakkı kurallarını yeniden gözden geçirme çağrısında bulundu. John, teknoloji firmalarının çevrimiçi materyalleri, sanat eserleri de dâhil olmak üzere, YZ sistemlerini eğitmek için izinsiz kullanabilmesine olanak tanıyan mevcut önerilere karşı çıkıyor.

Telif Hakkı Tartışması ve Önerilen Değişiklikler

Temel tartışma, YZ şirketlerinin sanatçıların eserlerini kullanırken nasıl bir yol izlemesi gerektiği ile ilgili. Hükümetin mevcut teklifi, “opt-out” olarak bilinen bir sistemi benimsiyor. Bu şu anlama geliyor: YZ şirketleri, internette buldukları her türlü eseri (şarkı, kitap, resim vb.) varsayılan olarak kullanabilecek. Eğer bir sanatçı eserinin kullanılmasını istemiyorsa, bunu kendisi bildirmek ve yasaklamak zorunda.

Ancak, Simon Cowell ve Kate Mosse gibi ünlü isimler bu duruma karşı çıkıyor. Onlar, “opt-in” olarak bilinen farklı bir sistemin uygulanmasını istiyor. Bu sistemde, YZ şirketleri bir eseri kullanmadan önce mutlaka eser sahibinden izin almak zorunda. Yani, sanatçı izin vermezse, eseri kesinlikle kullanılamayacak.

Ünlü İsimlerden Destek ve Endişeler

Elton John, bu konudaki endişelerini dile getirirken, müzik sektörünün başarısının uzun yıllardır korunan telif hakları sayesinde elde edildiğini vurguladı. “Başarımızı, dünyanın altın standart olarak kabul ettiği telif hakkı uygulamalarımız sayesinde elde ettik” diyen John, mevcut yasal değişikliklerin Birleşik Krallık’ın bu alandaki liderliğini tehlikeye atacağını belirtti. Ayrıca, teknoloji şirketlerinin sanatçıların geçim kaynaklarını koruyan geleneksel telif hakkı yasalarını “hiçe saymasını” önleyecek yeni kurallar talep etti.

Benzer şekilde Simon Cowell, yapay zekânın (YZ) uygun bir şekilde düzenlenmemesi halinde sanatçıların ve sektör çalışanlarının büyük risk altında olacağını belirtti. Cowell, “Birilerinin, bu ülkenin yaratıcı fikirlerini hiçbir karşılık olmadan başkalarına verme hakkı olduğunu düşünmesi yanlış. İnsanların yaratıcılığına inanıyorum ve YZ, bu büyüyü yaratan insanların yeteneğini çalmamalı!” dedi.

Simon Cowell

Geçtiğimiz ay, Beatles’ın efsanevi müzisyeni Paul McCartney de yapay zekânın sanatçıları “sömürmek” için kullanılabileceği konusunda uyarıda bulunmuş ve Britanya hükümetine, yaklaşan telif hakkı reformlarında eser sahiplerini koruma çağrısı yapmıştı. McCartney, yapay zekâ modellerinin popüler müzik ve film eserlerini kullanarak eğitildiğini, ancak bu süreçte orijinal eser sahiplerine herhangi bir telif hakkı ödemesi yapılmadığını vurgulamıştı. ( Bkz. “McCartney’den AI Uyarısı: Sanatçılar Korunmalı” )

Müzik Dünyasından YZ’ye Eleştiriler ve Farklı Görüşler

Müzik dünyasının pek çok önemli ismi, YZ’nin yaratıcılık üzerindeki tehdidine karşı sesini yükseltiyor. Geçen yıl Billie Eilish ve Stevie Wonder gibi sanatçılar, yapay zekânın sanatçılara yönelik olası tehditlerini vurgulayan bir açık mektup imzalamıştı. Artist Rights Alliance tarafından yayımlanan mektupta, teknoloji şirketlerinin söz yazarlarını ve sanatçıları zayıflatabilecek AI araçları geliştirmemesi konusunda güvence talep edilmişti.

Ancak Daniel Bedingfield gibi bazı isimler, YZ’nin müziğin geleceği olduğunu savunuyor. Bedingfield, “YZ artık sonsuza kadar burada kalacak. İki yol var: bir yanda neo-luddite (teknoloji karşıtı) yol, diğer yanda gezegenin büyük çoğunluğu, müziği gerçekten beğenen ve keyfini çıkaran insanlar” ifadelerini kullanmıştı.

Gelecekteki Olası Etkiler

Bu tartışma, YZ’nin sanat dünyası üzerindeki etkisini ve telif hakkı yasalarının nasıl güncellenmesi gerektiğini gündeme getiriyor. Birleşik Krallık’ın bu konudaki düzenleme çalışmaları, hem sanatçıların haklarını koruyacak hem de YZ teknolojisinin gelişimini destekleyecek bir denge kurmayı amaçlıyor.

KAYNAK: The Guardian; “Elton John calls for UK copyright rules rethink to protect creators from AI” by Aneesa Ahmed